top of page

Mustafa Kemal Atatürk’ün Hayatı (1881-1938)


Türkiye Cumhuriyeti’nin Kurucusu ve İlk Cumhurbaşkanı


Atatürk’ün Doğumu ve Ailesi


Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Osmanlı Devleti’ne bağlı Selanik şehrinde dünyaya geldi. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım’dır. Baba tarafından ailesi Kocacık Yörüklerindendir, anne tarafından ise Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesine mensuptur.Atatürk'ün beş kardeşinden dördü küçük yaşta hayatını kaybetmiş, sadece Makbule (Atadan) 1956 yılına kadar yaşamıştır.


Eğitim Hayatı


Atatürk, eğitim hayatına Hafız Mehmet Efendi’nin Mahalle Mektebi'nde başladı. Daha sonra babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi'ne geçti. Babasının vefatının ardından bir süre dayısının yanında kaldı, ardından eğitimine devam etmek için Selanik Mülkiye Rüştiyesi'ne kaydoldu.1893 yılında askerî eğitime yönelerek Selanik Askeri Rüştiyesi'ne girdi. Burada "Kemal" adını alarak eğitimine devam etti. Daha sonra Manastır Askerî İdadisi'ni ve ardından İstanbul Harp Okulu'nu tamamladı. 1905 yılında Harp Akademisi’ni bitirerek yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu.


Askerî Kariyeri ve Savaş Yılları

Trablusgarp ve Balkan Savaşları


1911 yılında Trablusgarp Savaşı sırasında Tobruk ve Derne’de başarılı mücadeleler verdi. 22 Aralık 1911'de Tobruk Zaferi'ni kazandı. Balkan Savaşları sırasında Edirne ve Dimetoka’nın geri alınmasında önemli rol oynadı.


Çanakkale Savaşları ve "Çanakkale Geçilmez!"


Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi’nde büyük bir başarı göstererek düşman kuvvetlerini durdurdu. 25 Nisan 1915’te Arıburnu’na çıkarma yapan İtilaf Devletleri’ni Conkbayırı’nda püskürttü.9-10 Ağustos 1915’te Anafartalar Zaferi'ni kazanarak, Türk ordusuna büyük bir moral sağladı. Çanakkale Savaşı’nda, tarihe geçen şu sözleri söyledi:

"Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!"

Bu savaşın ardından albay rütbesine terfi etti.


Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin İlanı


19 Mayıs 1919'da Samsun’a çıkarak Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini başlattı.


  • Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)

  • Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)

  • 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni (TBMM) açtı.

  • Sakarya Zaferi (23 Ağustos - 13 Eylül 1921) sonrası TBMM tarafından kendisine Mareşal ve Gazi unvanı verildi.

  • Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (26 Ağustos - 9 Eylül 1922) sonucunda Yunan işgali sona erdi.

  • Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923) ile bağımsızlık resmiyet kazandı.

  • 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi ve Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.


Atatürk’ün Devrimleri ve Reformları


1. Siyasal Devrimler


  • Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)

  • Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923)

  • Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924)


2. Toplumsal Devrimler


  • Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi (1934)

  • Şapka ve kıyafet devrimi (25 Kasım 1925)

  • Tekke ve zaviyelerin kapatılması (30 Kasım 1925)

  • Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934)


3. Hukuk Devrimi


  • 1926 yılında Medeni Kanun kabul edilerek laik hukuk sistemine geçildi.


4. Eğitim ve Kültürel Devrimler


  • Öğretim Birliği Kanunu (3 Mart 1924)

  • Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasım 1928)

  • Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1931-1932)


5. Ekonomi Devrimleri


  • Aşar Vergisi’nin kaldırılması

  • Sanayi teşvik yasalarının çıkarılması

  • Kalkınma planlarının uygulanması


Atatürk’ün Özel Yaşamı ve Kişiliği


Atatürk, sanat, bilim ve spora büyük önem vermiştir. Müzik dinlemeyi, kitap okumayı, ata binmeyi ve yüzmeyi severdi. Fransızca ve Almanca biliyordu. Manevi evlatlar edinmiş, çocuklara ve eğitime büyük önem vermiştir.


Atatürk’ün Vefatı


Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938 tarihinde saat 09:05’te İstanbul Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu.Cenazesi, 21 Kasım 1938’de geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi’ne konuldu. 10 Kasım 1953’te Anıtkabir’e defnedildi.



bottom of page